بررسی ساختار روایت ها و مقایسه تطبیقی دواثر عرفانی اسرارالتوحید محمد بن منور و حالات و سخنان شیخ ابوسعید ابوالخیر اثر جمال الدین ابوروح

روایت شناسی مبحثی است تازه در داستان نویسی امروزه که در ان به بررسی عناصر داستان پرداخته می شود؛ از جمله ی این عناصر می توان به شخصیت، زاویه ی دید، درون مایه، طرح ، صحنه و زبان و لحن اشاره کرد. با توجه به اهمیت عناصر داستان در شکل گیری روایت ها و چگونگی این عناصردر حکایت های عرفانی ،در این پژوهش با بهره گیری از آراء بزرگان روایت شناس و با روش تحلیلی-محتوایی به بررسی ساختار روایت ها و مقایسه ی تطبیقی دو اثر مهم عرفانی، اسرارالتوحید محمدبن منور و حالات وسخنان شیخ ابوسعید ابوالخیر اثر جمال الدین ابوروح پرداخته شده است،تا به موارد اشتراک و افتراق این دواثر که هردو با یک هدف نگاشته شده است اشاره شود. در نهایت با بررسی و مقایسه ی ساختار روایت های این دو اثرنتایج زیر قابل مشاهده است. با توجه به اینکه بحث روایت شناسی و عناصر داستان مبحثی جدید است و در متون کلاسیک به طور کامل اتفاق نمی افتد، تنها بررخی از مولفه های آن در برخی از حکایت ها قابل مشاهده است و در کمتر حکایتی همانند حکایت مرد حلواگر می توان تمامی مولفه ها را مشاهده کرد.با بررسی این مولفه ها مشاهده شد که زاویه ی دید مسلط بر هردو اثر سوم شخص است اما تغییر دیدگاه از سوم شخص به اول شخص در اسرارالتوحید بیشتر است. درون مایه ی تمامی حکایت ها در هر دو اثر کرامت، فراست و ذکاوت شیخ است. حکایت های اسرارالتوحید ازطرحی منسجم تری نسبت به حکایت های حالات و سخنان برخوردارند و عنصر تعلیق و کشمکش که موجب جذابیت داستان هستند در اسرارالتوحید بیشتر به چشم می خورد.شخصیت شیخ ابوسعید ابوالخیر که یکی از شخصیت های اصلی حکایت هاست، شخصیتی ساده است و شخصیت های جامع در اثر کرامت شیخ دچار دگرگونی می شوند.